GMO(Good managing organization)

                                     

Ստանդարտ սկսելով խոսքս կարող եմ փաստել,որ մոտավորապես մեկ /կամ մի քիչ ավելի շատ/ տարի առաջ էր,երբ պարզ դարձավ,որ ես ու իմ համադասարանցիներից մի քանիսը «Պատանեկան նվաճումներ»/Juniorachievement/ ՀԿ-ի անդամն ենք:Մենք որպես ապագա տնտեսագետներ/սովորում ենք՝ Եղվարդի թիվ 1 ավագ դպրոցի տնտեսագիտական հոսքում/ պետք է ստեղծեինք մեր սեփական բիզնեսը և ծանոթանայինք ամբողջ բիզնես ոլորտին:Սովորականի նամն մեզ նույնպես  ունեցանք՝ նախագահ,փոխնախահագ,ֆինաննսերի բաժին/համապտասխանաբար իրենց կառավարիչներով/,արտադրության բաժին և այլն:Նշեմ,որ բավականին հետաքրքիր աշխատանք ենք կատարել.ուսումնասիրել ենք արտադրական շուական ու պահանջները,ինչպես նաև մի շարք միջոցառումներ ենք կազմակերպել:Ամենահետաքրքիրը բաժնետոմսերն էին,իրենց առք ու վաճառքով:Եվ այսպես մենք որոշեցինք մեր կազմակերպության անվանումը՝ GMO(Good managing organization): 

Այնուհետ նշան,սակայն ավելի ուշ պարզվեց,որ GMO-ն նաև կենսաբանական տերմին է/բույսերի մուտացիայի հետ կապված ինչ-որ տերմին/:Բայց քանի,որ արդեն ամեն ինչ որոշված էր և մեր արտադրանքն/դրամապանակներ,էջանշաններ,պայուսակներ/ ուներ համապատասխան պիտակները մենք չփոխեցինք մեր կազմակերպության անվանումը:

Հետո եկավ ժամանակը,երբ մենք պետք է մեր արտադրանքը ներկայացնեինք Աժ-ի բակում:Ինձ տեղեկացրել էին,որ տոնավաճառի վերջում հարցազրույց է լինելու Աժ-նախահագի  հետ/սակայն ինչ-ինչ պատճառներով հարցազրույց-շփումը եղավ՝ այն ժամանակվա փոխնախագահ պարոն Նիկոյանի հետ/:Չգիտեմ ինչու մեր խմբից միայն ես գնացի և մասնակից եղա Աժ նիստին/թերևս այն ժամանկ այդքան էլ տեղեկացված չէի քաղաքականությունից և էդպիսի  մեծ տպավորություններ չեղավ այդ պահին/:Նիստից հետո բոլոր երեխաները հնարավորություն ունեցան իրենց հարցերը ուղղել պաորն Նիկոյանին:Հարցերն ու պատասխանները բազմաբնույթ էին:Պետք է խոստովանեմ,որ բավականին հուզված էի ու մենակ,մտածում էի թե ի՞նչ կարելի է հարցնել,և վերջապես որոշեցի ինձ հուզող/գոնե այդ շրջանում/ մի հարց տալ:

Հարցս հետեևյալն էր՝«Ի՞նչ եք կարծում ավագ դպրոցները կարողանում են տալ երեխաներին այնքան բազմակողմանի կրթություն ինչ-որ տալիս էր մեզ մեր միջնակարգ դպրոցը»:Հիշում եմ այդ պահից,որ մինչև պատասխան կտրվեր մի կին/ըստ երևությին ծնող էր կամ ուսոցչուհի,համենայնդեպս հաստատ քաղաքական գործից չէր/ ծղրտալու նման բղավեց վրաս «Դու ինչ գիտես Սովետի ժամանակ ո՞նց էր»:Հետո հնչեց հարցիս պատասխանը,որ դրան ավելի սպառիչ բացատրություն կտա Կրթության և գիտության նախագահը ու ես ոգևորված առիթից միանգամից հացրի «իսկ ճիշտ է,որ եկող ուստարուց էլ չեն բացվելու ավագ դպրոցները»....«Ոչ տեղեկությունը չի համապատասխանում իրականությանը»(անկեղծ պետք է լինեմ հարցս միայն ինձ չէր հետաքրքում քանի որ իմ խոսքից հետո էլի անդրադարձ եղավ ասածներիս):

Իրականում ինձ այս հարցը հուզում էր ու ես առիթը բաց չթողեցի քանի,որ ականատես եմ հոսքային դասրանների աշակերտների հոգեբանությանը:Հավատացեք այն երեխաները ովքեր սովորում են հումանիտար հոսքերում մի տեսակ թուլյ մտածակերպ են ձեռք բերում, քանի որ գերեթ բնական գիտությունների հետ առնչություն  չի լինում,իսկ այդ հոսքերում մեծամասմաբ սավորում են աղջիկներ...դե պատկերացրեք:Դրանից որոշ ժամանկ անց հարցի արդիականությունը/համենայնդեպս ինձ համար/ զգալով խորհրդակցեցի ծանոթ հոգեբանի հետ մի քանի հարց ուղղելավ նրան.

«Ըստ ձեզ հոգեբանական առումներով լավ թե՞ վատ ազդեցություն ունի 12 ամյա կրթական համակարգը:/ավագ դպրոցները/»-«Սա վիճելի եմ համարում: Հիմնական հոգենբանական խնդիրն,որ առաջանում է ավագ դպրոցում դա դեռահաս երեխաների մի դպրոցից մեկ այլ դպրոց տեղափոխվելն ու նոր միջավայրին հարմարվելն է,իսկ արդեն պատանիների շրջանում մանագիտական կոխղմնորոշման հարցն է:Հաճախ ընտրում են հոսքեր որտեղ այդ երեխաները անելիք չունեն և դա ավելորդ լարվածության ու խուճապի տեղիք է տալիս:Արդեն 18տարեկան տղաները ովքեր ֆիզոլոգիապես հասուն են...ստիպված են լուռ նստել դասերին:Ավագ դպրոցում պետք է սովորեն երեխաներ ովքեր պատրաստ են ու գիտակցում են ուսման իմաստը:Մյուսների դեպքում ովքեր ուղղակի քանակ են ապահովում ավելորդ կոնֆլիկտներ են լինում մանկավարժների հետ ու խախտում են ուումնական պռոցեսը»:

«Ձեր պրակտիկայում հանդիպե՞լ եք ծայրահեղ հոգեկան վիճակում գտնվող երեխաների և արդյոք կարո՞ղ ենք այդ ամենը վերագրել ավագ դպրոցի սիստեմին»-«Այո հանդիպել եմ: Դե էս պարագայում ծայրահեղ հոգեկան վիճակ համարում եմ երեխայի սուիցիդալ վարքի դրսևորումը /ինքնասպանության փորձ,,/:Միգուցե կան ավագ դպրոցում սոցիալական շերտավորումներ ցուցադրական բաներ ,բայց ես կոնկրետ այս դեպքերը չեմ կապում ավագ դպրոցի հետ, սա համարում եմ երեխայի անհատական զարգացման , դաստիարակման, տանն ու անձնական կյանքում ունեցաց խնդիր»:

«Որպես հոգեբան ուսուչուհիների համար ի՞նչ կնշեիք»-«Դժվար է և՛ երեխաների հետ աշխատանքը, և՛ այլ դպրոց տեղափոխվելը»:/Թերևս մեկնաբանությոնները այս հարցի շուրջ ամեն մեկի համար կարող լինել յուրովի,և իմ անդրադարձը հետաքրքրության համար էր/:

Այսպես ամփոփլով մի ամբողջ տարվա կատարծը մեր դպրոց եկավ Արմինե Հովհաննիսյանը:Մենք խոսեցինք ու ներկայացրինք,որ իսկապես բավականին շատ գիտելիքներ ենք  ձեռք բերել «Պատանեկան նվաճումներ» կազմակերպության շնորհիվ/վերլուծական փոքրիկ ապացույցը վերևում ներկայացված է/:Եվ ամեն ինչից առաջ մենք՝ ապագա տնտեսագենտերս բավականին գեղեցիկ ձևով ծանոթացանք մեր ապագա/ցանկալի/ մասնագիտությանը:

 

Եղե՛ք  փոզիթիվ:

photos by erveryone ;-)

Պահանջ կամ պահանջարկ

   Թերևս մեր օրերում գրական «պահանջ կամ պահանջարկ» երևույթի մասին այնքան էլ հեշտ չի խոսել:Համենայնդեպս պարզվում է,որ իմ գրական պահանջներն ու տարիքակիցներինս/և ոչ միայն/ բավականաին տարբերվում են:Ցավում  եմ միայն,որ  մի շարք մարդիկ/առանց տարիքային սահմանափակման/ շատ-շատ գրողների ճանաչում են՝ ֆիլմերի,թատրոնի և որ ավելի վատ է փողոցների ու թղթադրամների միջոցով:Այնումանեայնիվ ցանակնում եմ կիսվել ձեզ հետ իմ գրական «պահանջներով»...

 Երբ  կարդացի Հակոբ Պարոնյանի «Գրական դիմանկարի փոխարէն» ինքնակենսագրականը առաջին իսկ նախադասությունից տպավորվեցի/Ես դեդուկտիւ ծնունդ եմ/:Տեղեկանալով նրա կյանքի ոչ սովրական պատմությանը տպավորվեցի իր ոչ սովորական նկարագրությունից:Առաջին անգամ էի հանդիպում մի գրողի,որ ծաղրեր բոլորին անխտիր,անգամ ինքը իրեն:Ինչ-որ տեղ նմանեցնելով ինձ հետաքրքությունս շա՜՜տ մեծացավ և սկսեցի ուսումնասիրել նրա մյուս գրվածքները:Պետք է ասեմ,որ նրա ոչնչացնող սատիրան ինձ համար ամենա ստացվածն է:Գուցե կադրալուս ժամանակահատվածը զուգադիպեց պատանեկան փնտրտուքների ժամանակներին,այնուամենայնիվ մեծ ազդեցություն ունի ինձ վրա Պարոնյանի աշխատանքը:Անգամ ընթերցելիս շա՜՜տ հաճախ հրճվում եմ:

«Հազար ութը հարյուր յոթանասուն....չեմ հիշեր քանիին, սեպտեմբեր երեսունըմեկին-ներեցեք, երեսունին պիտի ըսեի վասնզի սեպտեմբերն երեսուն օր միայն ունի-երկար և ըդարձակ թիկնոցի մը մեջ փաթտըված միջահասակ և գիրուկ մարդ մը,որ Տրապիզոնի շոգենավեն նոր ելած էր,Ղալաթիո նավամատույցի վրա կայնած՝ նավակե մը  յուր սնտուկները հանել կաշխատեր:

Կը  տեսնեք՝ որչափ պարզությամբ սկսա:Պատմությունս հետաքրքրական ընելու ջանքով և անկից քանի մը հարյուր օրինակ ավելի ծախելու համար  չըսի,թե նույն օրն սաստիկ հով մը կար,թե տեղատարափ անձրև կուգար,թե խառն բազմություն մը հետաքրքրությամբ դեպի Ղալաթիո հրապարակը կը վազեր,թե ոստիկանությունն մի աղջիկ ձերբակալած էր և այլն խոսքեր,որովը վիպասաններն  կսկսին միշտ իրենց վեպերը:Ես ալ կրնայի ըսել այս ամենը,բայց չըսի,որովհետև նույն օրն ոչ հով կար,ոչ անձրև,ոչ խուռն բազմություն  և ձերբակալված աղջիկ մը»…/Մեծապատիվ մուրացկաններ/....

Կարդալով նմանատիպ տողեր ես առաջին անգամ էի մտածում գրավոր խոսքի այն էլ նմանատիպ խոսքի մասին:Ամբողջ ստեղծագործության ընդացքում նաման նկարագրություններ կարող եք հանդիպել,ինչպես նաև ծաղր ու թեթև մտեքեր:Սկզբում ինձ  թվում էր,որ այս ստեղծագործողը եղել ու համարվում է ամենա թեթև ժանրի ու ամենա թեթև մտածելակերպի գրող:Հվատացեք մի փոքր ուսումնասիրելով ու ավելի հասուն հայացք նետելով հասկացա մի շա՜՜տ կարևոր փաստ:«Այնքան էլ հեշտ չի ճշմարտության մասին խոսել,թե՛ այսօր,թե՛ Պարոնյանի ժամանակներում,իսկ ամենա թեթև ու հարմար տարբերակը ծաղրով մոտենալն է:Շատ հաճախ  հումորի ու սատիրայի միջոցով կարող ես ասել այնպիսի մտքեր,որ առանց դրա վստահ եմ չէիր համարձակվի:Համապատասխանաբար պատիժդ էլ ավելի մեղմ է ստացվում»:Խոսել ամենա պարզ թեմայից ու այդ ամենը վրածել  ծաղրի չափազանց հեշտ է.մի գուցե քննադատելի է հեշտ տարբերակն ըտրելը այս կյանքում,բայց որ մենք «ծիծաղողներս» ավելի անկեղծ ենք ու ավելի ռեալ դա փաստ է/հետվությունները ինքներդ/: Իմիջիայլոց ի շնորհիվ Պարոնյանի ես կարողացա մարդակնց և կենդանիների մեջ համեմատականներ անցկացնել/մարդկանց  յուրաքանչյոր խմբի/.....

«Իմ անցած 70 տարիներից միայն 35 տարին է իմը եղել, իսկ մնացեալ կէսը այլեւս ինձ չի պատկանել, այլ սովետական կառավարութեանը, որ ինչ կամեցել է՝ արել է ինձ:

Իր ողջ կեանքում գազանանոցի նեղ վանդակի մէջ փակուած կապիկի կեանքն ուսումնասիրելով՝ կարո՞ղ ենք կարծիք կազմել կապիկների ցեղի առանձնայատկութեան մասին եւ այն մտցնել կենդանաբանութեան դասագրքի մէջ»:

Դա շատ պարզ մտածելակերպի/գուցե և բարդ/ հետևանքն է առաջինը քո դիրքին նայելով ինքնստինքյան հասկանում ես քո կենդանի նմանակին,ասեմ բավականին հիասթափեցնող ու արթնացնող տարբերակ է փորձե՛ք: Եվ վերջապես հանգամանալիորեն բացատրելով հումորի ու սատիրայի վերաբերյալ իր կարծիքը նա խոսում է իր բացառիկ «ես»ի մասին:Ի վերջո այն զարմանալի հայացքներին «թե ինչու՞ է Պարոնյանը իմ սիրելի գրողը» ի պատասխան ստորև կներկայացնեմ մի քնաի մտքեր որոնք մի տեսակ մեր բոլորի սրտից են ու ուշադրության արժանի....

«Ինչպես շերամի որդը ամեն քնելուց հետո փոխում է շապիկը, հայ ազգն էլ ամեն քնելուց հետո արթնանում է սկզբունքները փոխած: Սակայն եթե շերամի որդը ութ օրը մեկ է քնում, ապա հայերը` տասներկու ժամը մեկ: Հետևաբար, կարելի է ասել, որ սկզբունքների առումով ամենահարուստ ազգն ենք»...

«Որչափ ալ բժիշկները վկայած ըլլան, թե ծիծաղն շատ օգտակար է մարսողության, մենք երբեք նպատակ ունեցած չենք ոչ փափուկ ստամոքսու տեր ընթերցողներուն մարսողությանը ծառայել և ոչ ալ քիչ կերակուր ուտողներուն ախորժակը բանալ»…

«Երիտասարդության մեջ սիրելու համար կապրինք, իսկ ծերության մեջ՝ ապրելու համար կըսիրենք»…

«Գիտուն ըլլալուն ամենին պարկեշտ և ուղիղ ճամփան յուր տգիտության ճանչնալն է:

Ցավալի է, որ գիտունի գրչով լուծելիք խնդիրները դերձակի մկրատով կը կտրին շատ անգամ»…

Չկա մեկը, որ գիտություն վաճառող կատարյալ տգետի մը ըսե. «Բարեկամ, դուք բան մը չեք գիտեր, քանի մը բարեկամներեդ քանի մը խոսք սորված եք և զանոնք կը կրկնեք միշտ, դուք այդ ընկերության մեջ խոսք առնելու իրավունք չունիք, հրամեցեք սենյակեն դուրս»

«Ինչո՞ւ համար հայերը միշտ օտար ազգաց ետևեն երթալ կ’ուզեն... Որովհետև իրենք ճամբան չեն գիտեր, ճամբա մ’ալ չեն գիտեր»:

«Ով շողոքորթություն… Ամեն տարիք կսիրե քեզ»:

Հուսամ որոշ չափով ծանոթացրի ձեզ Պարոնյանի հետ:Եղե՛ք միշտ ժպտուն և փոզիթիվ... :)